Leren van toneelteksten: praktijk, theorie en model


Als je naar een spannende serie op TV kijkt, of naar een film, dan lijkt het heel vanzelfsprekend dat de acteurs weten wat ze wanneer moeten zeggen. Als je naar een toneelstuk in het theater gaat, dan vraag je je toch wel af hoe iemand al die teksten kan onthouden. Je zou denken dat er wel veel onderzoek gedaan zou zijn naar hoe acteurs hun teksten leren en onthouden; tenslotte wordt al duizenden jaren toneelgespeeld. Maar, anders zou je misschien denken, is er maar weinig onderzoek naar gedaan: er is vrijwel niets bekend over hoe acteurs hun tekst leren en onthouden!


De regisseur van het Noordnederlands Toneel merkt dat niet iedere acteur of actrice zijn of haar tekst makkelijk leert. Daarom heeft hij gevraagd of KI hem niet zouden kunnen helpen met het doen van onderzoek naar manieren om het leren van teksten te verbeteren. In dit project krijg je de kans om dat te doen.


Bij het leren van teksten zijn een aantal fases te onderscheiden: het opslaan van de teksten (encoding), het onthouden van de teksten (opslag in langetermijngeheugen), en het op het juiste moment weer ophalen van de teksten uit het geheugen (retrieval). Uiteraard is wel veel bekend over het langetermijngeheugen, bijvoorbeeld: hoe specifieker de “cues” die gebruikt worden om de opgeslagen informatie weer op te halen uit het geheugen, hoe beter de “recall”; propositionele informatie is makkelijker te onthouden dan syntactische; hoe meer context beschikbaar is tijdens de reacall, hoe beter, etcetera.


In dit onderzoek is het uiteindelijk de bedoeling om met behulp van een ACT-R model te voorspellen met welke strategien acteurs het best hun teksten kunnen leren, onthouden en weer opzeggen.

In een eerste onderzoek bij niet-acteurs is onderzocht:


Mogelijk nieuw onderzoek is:

Wellicht hebben acteurs andere strategien bij het leren van teksten?

Hoe leren acteurs eigenlijk hun teksten?

Deze invloed zou voor acteurs kunnen verschillen van niet-acteurs, of zouden alle acteurs een goed (werk)geheugen hebben?